زمینه و هدف: سنجش سطح درمانی داروها(TDM) یک عملکرد بسیار مهم آزمایشگاه بالینی مدرن است. تکنیک های کروماتوگرافی از دیرباز به عنوان استاندارد طلایی اندازه گیری داروها محسوب می گردند. روش های ایمونواسی به دلیل قابلیت پیاده شدن روی سیستم های خودکار، سرعت بالا و عدم نیاز به پرسنل متخصص، امروزه بسیار مورد استفاده هستند. این مطالعه به منظور مقایسه(ایمونواسی پلاریزاسیون فلوئورسانس) یا FPIA با روش(کروماتوگرافی مایع با عملکرد عالی) یا HPLC در اندازه گیری سطح خونی داروهای کاربامازپین و فنوباربیتال انجام شده است. روش بررسی: در این تحقیق مقطعی ـ تحلیلی 100 بیمار مصرف کننده فنوباربیتال و 103 بیمار مصرف کننده کاربامازپین مراجعه کننده به بخش TDM آزمایشگاه های رفرانس ایران مورد نمونه گیری قرار گرفتند، سطح خونی دارو در آنها با هر دو روش اندازه گیری شد و نتایج با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، T-test و آنالیز خطی رگرسیون مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: ضریب همبستگی(r) برای فنوباربیتال و کاربامازپین به ترتیب 971/0 و 953/0 بود که نشان دهنده ارتباط آماری معنی دار بسیار خوب بین دو روش بود. آنالیز خطی رگرسیون، همچنین T-test نشان دادند که ارزش های مربوط به روش FPIA کمی بیشتر از روش HPLC می باشند. نتیجه گیری: HPLC و FPIA می توانند به عنوان جایگزین در آزمایشگاه بالینی جهت اندازه گیری سطح خونی فنوباربیتال و کاربامازپین مورد استفاده قرار گیرند. تنها در موارد خاص که نیاز به دقت بالا دارد و نیز مطالعات تحقیقاتی در TDM، HPLC می تواند مفیدتر باشد.

مصرف دارو در دوران شیردهی شایع است و معمولا از پزشکان در مورد ایمن بودن مصرف داروهای نسخه شده یا آزاد و حتی داروهای گیاهی و مواد دارای ممنوعیت نسبی مانند توتون و الکل در دوران شیردهی سوال می شود. در زمینه نحوه مصرف دارو در شیردهی عوامل مربوط به مادر، شیرخوار و دارو دخالت دارند. در صورت ضرورت مصرف دارو برای مادر، می توان از روش هایی برای کم کردن تماس شیرخوار با دارو استفاده کرد. در این مقاله داروهای مورد استفاده بر اساس بیماری ها دسته بندی شده و در مورد عوارض جانبی و یا میزان بی خطر بودن آنها بحث شده است.انتظار می رود پس از مطالعه خواننده بتواند:-عوامل موثر بر انتقال دارو در شیر را بشناسد و توضیح دهد.-روش های به حداقل رساندن اثر دارو بر شیرخوار را بشناسد و توضیح دهد.-داروهای مجاز در شیردهی را بشناسد و بتواند آنها را به نحو مناسبی تجویز کند.-بتواند با مادر شیرده در مورد داروهای مجاز در شیردهی مشاوره نماید.

مقدمه: باتوجه به اهمیت موضوع عدالت توزیعی در خدمات بهداشتی درمانی، مطالعات فراوانی در ایران صورت گرفته است. اما با این وجود اغلب این پژوهش ها با نقاط ضعف و کم دقتی هایی همراه است. همچنین نتایج برخی از مطالعات با واقعیات ملموس همخوانی ندارد. از همین رو در این نقد با ارزیابی روش شناسی این مطالعات تلاش شده نقاط ضعف آنها مشخص شده و راهکار جایگزین معرفی شود. روش بررسی: این یک مطالعه نقادانه است که در سال 1399 بر روی 40 مقاله در زمینه سنجش سطح دسترسی و توسعه یافتگی با شاخص های بهداشتی و درمانی انجام گرفت. بازه زمانی مقالات از سال 1381 تا سال 1398 است. برای نقد مقالات ابتدا تمام متن مقاله دریافت و مطالعه شد و سپس باتوجه به روش شناسی مطالعه و نیز باتوجه به نتایج آنها نقد مقاله صورت گرفت. در نهایت ایرادات پرتکرار انتخاب شدند و برای آنها پیشنهاد اصلاحی داده شد. یافته ها: پس از بررسی مقالات، مجموعا 7 نوع ایراد در 3 دسته شناسایی شد. . . که عبارتند از: شناسایی صحیح شاخص ها (شامل تعداد-سطح بندی-وزن-نوع و واحد-حذف هم پوشانی)، انتخاب ابزار مناسب برای رتبه بندی و استفاده از پایگاه های اطلاعاتی کامل و مناسب. نتیجه گیری: با استفاده از شاخص های جامع تر و کامل تر، محاسبه صحیح تر شاخص ها و روش شناسی مناسب تر که وزن شاخص ها را به درستی محاسبه کند، می توان به نتایجی دست پیدا کرد که بیشتر قابل استناد باشند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مقدمه و هدف: در دهه گذشته مصرف خودسرانه دارو به صورت بی رویه ای در کشور افزایش یافته است که می تواند عوارض متعددی را در پی داشته باشد. هدف از انجام مطالعه حاضر تعیین علل خود درمانی در بین مراجعین به داروخانه های استان همدان بود.روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی بود که در بهار و تابستان سال 1390 بر روی 428 نفر از مراجعین به داروخانه های استان همدان انجام گرفت.نمونه گیری به صورت طبقه بندی با انتساب متناسب در بین داروخانه های شهرهای مختلف استان همدان انجام گرفت و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه کتبی استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS ویرایش 16 توصیف شدند. نتایج: داروهای مسکن (29.9%)، آنتی بیوتیک ها (20.6%) و داروهای ضدسرفه و سرماخوردگی (12.6%) بیشترین مصرف جهت خوددرمانی را داشتند. استفاده قبلی از دارو و بهبودی علایم (32.2%) و تجویز نسخه مشابه از سوی پزشک (25.3%) بیشترین دلایل مصرف خودسرنه دارو از دید شرکت کنندگان در مطالعه بود.نتیجه نهایی: با توجه به شیوع بالای مصرف خودسرانه دارو طراحی و اجرای برنامه های آموزشی به منظور افزایش درک خطر مصرف خودسرانه دارو در بین اقشار مختلف جامعه ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: امروزه استفاده از مدل های آموزشی جهت تعیین علل عدم پذیرش رفتارهای مرتبط با سلامت رو به فزونی است. یکی از مدل هایی که در طی سالهای گذشته مورد توجه قرار گرفته است، مدل اعتقاد بهداشتی می باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف سنجش سازه های مدل اعتقاد بهداشتی در رابطه با رفتارهای پیشگیری کننده از مصرف خودسرانه داروها در زنان باردار صورت گرفت.روش بررسی: پژوهش حاضر به صورت یک مطالعه مقطعی - تحلیلی بر روی 200 نفر از مادران باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی - درمانی شهر اراک انجام شد. روش گردآوری اطلاعات، پرسشنامه تنظیم شده بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی (حساسیت، شدت، منافع و موانع درک شده، راهنمای عمل) و چک لیست خودکارآمدی و بیان عملکرد مادران در خصوص مصرف خودسرانه داروها بود. داده ها با استفاده از مصاحبه سازمان یافته جمع آوری شدند. تجزیه و تحلیل آنها با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفت.یافته ها: در این مطالعه، میانگین سنی مادران 28.15±4.25 سال و میانگین مدت بارداری 7.2±4.6 هفته برآورد شد. همچنین بین میزان موانع درک شده، حساسیت، شدت، منافع و خودکارآمدی درک شده با اقدام به خوددرمانی در مادران مورد بررسی، همبستگی معکوس و معنی داری وجود داشت.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد سازه های مدل اعتقاد بهداشتی در مادران باردار که اقدام به خوددرمانی می کنند، پایین می باشد، لذا لزوم یک برنامه آموزشی دقیق بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی برای بالا بردن حساسیت و شدت درک شده در مادران باردار نسبت به خوددرمانی، همچنین افزایش خودکارآمدی و منافع درک شده به همراه از بین بردن موانع درک شده پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: با وجود پیشرفت های اقتصادی و دستاوردهای بزرگ محققان در زمنیه بهداشت و درمان در قرن گذشته، شاهد شکاف های مشخص و واضحی در میزان توسعه یافتگی بهداشت و درمان در بین مناطق و کشورها و عدم تعادل و نابرابری در میزان توسعه امکانات بهداشتی و درمانی هستیم. بنابراین مطالعه حاضر با هدف ارزیابی و بررسی نابرابری در توزیع خدمات بهداشتی درمانی در استان سیستان و بلوچستان انجام شد. مواد و روش ها: با در نظر گرفتن مولفه های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر این پژوهش، توصیفی است. جامعه آماری پژوهش را شهرستان های استان سیستان و بلوچستان تشکیل داده و اطلاعات مورد نیاز برای رتبه بندی شهرستان ها از لحاظ برخورداری آنها از سالنامه آماری استان استخراج گردید. تجزیه و تحلیل داده ها در این مطالعه به کمک تکنیک تاپسیس و شاخص توسعه یافتگی موریس و نرم افزارهای Excel و TOPSIS Solver به انجام رسید. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که شهرستان زابل برخوردارترین شهرستان و شهرستان قصرقند کم برخوردارترین شهرستان استان از نظر شاخص های مورد بررسی می باشند، همچنین شکاف و نابرابری بالایی بین شهرستان های استان وجود دارد. نتیجه گیری: ننتایج پژوهش، حاکی از آن است که امکانات و خدمات بهداشتی درمانی در استان سیستان و بلوچستان، به طور متوازن توزیع نشده است و از نظر توسعه ی خدمات حوزه ی سلامت، اختلاف زیادی میان شهرستان ها وجود دارد؛ بنابراین، پیشنهاد می شود که جهت کاهش شکاف خدمات حوزه ی سلامت در شهرستان های استان، از طریق برنامه ریزی های توسعه محور، اقدامات لازم صورت گیرد.

مقدمه: برنامه پزشک خانواده از سال 1384 در سطح روستاهای کشور اجرا گردیده است. هدف از انجام این مطالعه، تعیین میانگین مصرف دارو قبل و بعد از اجرای برنامه پزشک خانواده بود.روش ها: این مطالعه، یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است که در سال 1391 در سطح داروخانه مراکز بهداشتی- درمانی روستایی شهرستان اصفهان به انجام رسید. در این مطالعه، با بررسی دفاتر دارویی، نسخ صادره، اقلام دارویی مندرج در نسخ و همچنین قیمت نسخ صادره توسط پزشکان شاغل در مراکز بهداشتی- درمانی در سال 1383 (سال قبل از اجرای برنامه پزشک خانواده) و 1390 (6 سال بعد از اجرای برنامه پزشک خانواده) جمع آوری گردید و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: پس از اجرای برنامه پزشک خانواده سرانه تعداد نسخه صادره از 0.145 به ازای جمعیت در سال 1383 به 0.640 در سال 1390 افزایش یافته است، از این رو، سرانه صدور نسخه بیش از 4.5 برابر افزایش داشت. هزینه سرانه دارو به ازای هر شهروند در سال 1383، معادل 3567 ریال و در سال 1390، معادل 17381 ریال بود. هزینه های دارویی هر شهروند روستایی بعد از برنامه پزشک خانواده، 4.87 برابر نسبت به هزینه های سرانه دارویی در سال 1383 افزایش داشت.نتیجه گیری: افزایش سرانه نسخ دارویی در مناطق اجرای برنامه پزشک خانواده، حاکی از افزایش تسهیلات برای مراجعه مردم به واحدهای ارایه دهنده خدمات سلامت روستایی می باشد. از طرف دیگر، کاهش سرانه داروی تجویزی به ازای نسخ صادره توسط پزشکان خانواده، بیانگر آن است که پزشکان خانواده، اقلام دارویی کمتری را در هر بار مراجعه، برای بیماران تجویز کرده اند.